Не плач
Спадарыня Алена Міневіч—блізкі й старадаўні сябра нашае рэдакцыі. Алена піша пранікненую паэтычную прозу, радкі якой то ціхутка шапацяць нейкай самотнай, вядомай толькі яе чуламу сэрцу, мроі, то аголена гараць боллю за людзей, блукаючых у лабірынтах нашай абыякавай да ўсяго святога сучаснасці…
Плач. Зараз можна. Плач так, як не ліла слёзы ніводнага разу дагэтуль. Плач, не адчуваючы, як валіцца зжоўклая лістота на апушчаную галаву, на раскіданыя па ссутуленных плячах валасы, на змучаную асеннім холадам зямлю…Плач ад болю, нанесенаму жорсткімі ўдарамі мокрага дажджу па ружовым вуснам.
Плач, узнімаючы зялёныя акіяны пакутлівых вачэй насустрач няўмольным абдымкам лістападаўскай ночы…
Плач ад уласнай бездапаможнасці, ад вострага пачуцця адказнасці за абраны шлях побач з імі…
Плач цяпер, бо не было слёз, калі першы раз зазірала ў іхнія вочы, якія не маглі бачыць ні твайго на той момант пахаладзеўшага твару, ні сціснутых белых вуснаў. То былі вочы маленькіх 8-гадовых дарослых, пазбаўленых магчымасці бачыць…
…Іх называюць сляпымі…
I тады, пры першай сустрэчы, не разумела, што можаш даць ім ты—худое дзяўчо,—якое ў 17 гадоў спрабавала прачытаць погляд нерухомых вачэй… Тады ты сама была сляпая…
…Фізічны зрок дазваляў табе тысячу разоў назіраць, як ранкам успыхвала сонца, каб згарэць вечарам. А ў начной цішы ты часта здрыгвалася ад крыку спалоханых знічак, міжволі ловячы іх апошні яркі погляд. Той свет не раз заліваў твае вочы, ты бачыла яго… і адначасова заставалася сляпой…
Неўсвядомленая вера вымушала цябе навобмацак шукаць дзверы. Табе здавалася—адкрыеш іх і… станеш відучай. I ў той момант, калі знясіленая гэтымі марнымі пошукамі, ты гінула ў поўнай цемры, прыйшоў чалавек у мантыі і чорным клабуку, прапахлым маўчаннем і стрыманасцю. Ён зрабіў кароткі рух рукой са складзенымі пальцамі з твайго лба ўніз, з аднаго пляча на другое, і тым адкрыў табе дзверы, праз якія хлынуў насустрач Свет і змяніў Сабой тады ўсё…
А сёння плач, успамінаючы, як паказвала тое Святло сляпому хлопчыку. Ты хрысціла яго ягонай жа рукой у намоленай Каложы, і вочы дзіцяці былі вялікімі і сінімі. I сінеча тая была моцна разбаўлена безнад?зейнасцю і сумам, і ад гэтага вочы здаваліся яшчэ большымі і сінімі-сінімі…
…Першы раз ты ўбачыла яго некалькі год таму ў школе. Ты вяла заняткі ў ягоным класе больш месяца і апошні ўрок ты аддала аднаму яму—развітвалася з яго трывожным тварыкам, маленькімі адчувальнымі пальчыкамі, рэдкай усмешкай і нерухомымі сінімі-сінімі вачыма…
Ён ніколі цябе не бачыў, і ты думала, што ён хутка на цябе забудзецца. Ты памылілася, бо пры сустрэчы праз досыць працяглы час ён першы з вас дваіх пазнаў цябе па паху цяжкіх валасоў і грукату невысокіх абцасаў. Працягнуў руку, крануўся павек і ледзь чутна прашаптаў твае імя…
Ты стрымалася і не заплакала.
А сёння плач, успамінаючы, як хрысціла яго першы раз ягонай жа рукой у Каложы ля Нёмана…
…Там было цемнавата, толькі зыркае полымя дзьвух танклявых свечак пільна ўглядалася ў лікі святых.
Памятаеш маленькую далонь з зажатай белай прасфоркай і дотык свежых вуснаў дзіцяці да тонкага шкла іконы.
Памятаеш, як там чыталі Кнігу ў скураной вокладцы, паклаўшы на светлую галоўку малога… Ён плакаў, а ты не ведала тады, што адказваць на яго слёзы і яго ўпершыню ажыўшы погляд вялікіх сініх вачэй…
Адказвай сёння частымі салёнымі кроплямі на сваіх замерзлых скронях…
…Ты плачаш у апошні раз. Забарон на слёзы накладвае дзень, калі манах у мантыі і чорным клабуку адкрываў табе дзверы Жыцця.
«Не плач…»—шэпча сплаканае неба.
«Не плач…»—супакойваюць кроплі дажджу.
«Не плач…»—уздыхае сырая зямля.
«Не плач!»—просяць вочы тых, каму ты пакажаш аднойчы і назаўсёды бачанае табой Святло.
Не плач.
Алена Міневiч